سپتیک تانک چیست؟
سپتیک تانک یک مخزن مدفون و ضد آب است که معمولاً از بتن، فایبرگلاس یا پلی اتیلن ساخته شده می‌شود. وظیفه آن این است که فاضلاب را به اندازه کافی نگه دارد تا به جامدات اجازه دهد تا به لجن تبدیل شوند، در حالی که روغن و گریس به شکل کف به سمت بالا شناور میشوند.
سپتیک تانک‌ها امروزه برای کمک به محیط زیست در محیط‌های مختلف بکار گرفته میشوند. اگر شما نیز قصد خرید مخزن سپتیک را دارید، اما می‌خواهید قبل از خرید اطلاعاتی را به دست آورید، قطعا یکی از بهترین مطالب را یافته‌اید.
به طور کلی یک سیستم سپتیک تانک معمولی از یک مخزن تصفیه مقدماتی و یک میدان زهکشی یا میدان جذب پساب تشکیل شده است. سپتیک تانک مواد آلی را هضم می کند و مواد شناور (مانند روغن و گریس) و جامدات را از فاضلاب جدا می کند. پساب را از سپتیک تانک به یک سری لوله های سوراخ دار که در یک میدان زهکشی، اتاقک ها یا سایر واحدهای ویژه طراحی شده‌اند تخلیه می کنند تا به آرامی در خاک نفوذ کنند.
در این سیستم‌ها از پمپ‌ها یا نیروی جاذبه برای خروج پساب تانک سپتیک استفاده میکنند که از طریق ماسه، مواد آلی (مانند ذغال سنگ نارس و خاک اره)، تالاب‌های ساخته شده یا سایر مواد برای حذف یا خنثی کردن آلاینده‌هایی مانند پاتوژن‌های بیماری‌زا، نیتروژن، فسفر و سایر آلاینده‌ها بهره می‌گیرند.
نحوه عملکرد سپتیک تانک
تمامی فاضلاب واحد مسکونی از طریق یک لوله اصلی وارد سپتیک تانک می‌شود. اگر سوال می‌کنید که چرا لجن و کف از مخزن خارج نمی‌شوند، پاسخ آن در ادامه اشاره شده است:
محفظه ها و خروجی T شکل از خروج لجن و کف از مخزن و حرکت به میدان تخلیه (میدان زهکشی) جلوگیری میکند اما پساب مایع از مخزن به سمت میدان زهکشی خارج می‌شود. میدان زهکشی سپتیک تانک دارای ویژگی‌هایی مانند: حفاری کم عمق، سرپوشیده و دارای خاک غیر اشباع (خشک) است. فاضلاب از پیش تصفیه شده از طریق لوله کاروگیت زهکش تخلیه می‌شود که به پساب اجازه می‌دهد تا در خاک فیلتر شود. خاک پساب را می‌پذیرد، تصفیه میکند و پس از نفوذ در خاک، در نهایت به آب‌های زیرزمینی منتقل می‌شود.
اگر میدان زهکشی گندانبار بیش از حد با پساب پر شود، ممکن است سیلاب ایجاد کند و باعث جاری شدن فاضلاب به سطح زمین یا بالا آمدن فاضلاب در توالت‌ها گردد. در نهایت، فاضلاب به داخل خاک نفوذ میکند و به طور طبیعی باکتریهای کلیفرم مضر، ویروس ها و مواد مغذی را از بین می‌برد. باکتری های کلیفرم گروهی از باکتریها هستند که عمدتاً در روده انسان یا سایر حیوانات خونگرم زندگی می کنند که این خود نشان از آلودگی مدفوع انسان است.
آیا نمی‌دانید که ملک شما دارای سپتیک تانک است یا خیر؟
ممکن است از قبل بدانید که سیستم سپتیک تانک در ملک شما وجود دارد. اگر نمی‌دانید، در اینجا نشانه‌هایی وجود دارد که احتمال وجود سپتیک در محل شما را مشخص میکند.
- خروجی فاضلاب ملک شما به صورت مستقیم وارد فاضلاب شهری نشده باشد.
- همسایگان مجاور شما سیستم سپتیک تانک دارند (بخصوص مجتمع‌های مسکونی)
حال اگر اطمینان پیدا کردید که سپتیک تانک دارید، یک موضوع مهم همچنان خود نمایی میکند.
محل دفن سپتیک تانک
هنگامی که تشخیص دادید که یک سیستم سپتیک دارید، می توانید آن را با چک کردن موارد زیر پیدا کنید:
- به نقشه خانه خود دقت کنید.
- حیاط خود را برای یافتن درب و درپوش چاه بررسی کنید.
- تماس با یک ارائه دهنده خدمات سیستم سپتیک برای کمک به شما در پیدا کردن آن نیز بی‌فایده نخواهد بود.
- گاهی نیز ممکن است متوجه شکستن سپتیک تانک خود شوید. بنابراین به علائم شکستن سپتیک تانک توجه کنید!
بوی بد همیشه اولین نشانه اختلال عملکرد سیستم سپتیک تانک نیست. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر با یک متخصص چاه سپتیک تماس بگیرید:
- پساب فاضلاب به داخل توالت و سینک‌ها راه پیدا کرده باشد
- چمن سبز روشن و اسفنجی در میدان زهکشی، به ویژه در هوای گرم خشک
- جمع شدن آب یا خاک گل آلود در اطراف سیستم سپتیک یا در اطراف آن
- بوی بد و قوی در اطراف سپتیک تانک
انواع سپتیک تانک (بلحاظ طراحی)
طراحی و اندازه سیستم سپتیک می تواند به طور گسترده ای متفاوت باشد، از خود محله شما تا سراسر کشور، به دلیل ترکیبی از عوامل مختلف می‌تواند اندازه انباره تعفن نیز متفاوت باشد در نتیجه قیمت سپتیک تانک نیز متفاوت خواهد بود. این عوامل شامل: تعداد خانوار، نوع خاک، شیب زمین ملک، اندازه ملک، نزدیکی به آب های حساس، شرایط آب و هوایی یا حتی قانون و مقررات محلی می‌باشد.
در ادامه ده مورد از رایج ترین انواع سیستم‌های سپتیک مورد استفاده لیست شده است. این فهرست الزاما جامع نیست و قیمت سپتیک تانک در هر مورد می‌تواند متفاوت باشد؛
سیستم سپتیک و چاه
مخزن دفن شده و ضد آب که برای دریافت و تصفیه جزئی فاضلاب بهداشتی خانگی طراحی و ساخته شده است. جامدات سنگین در کف مخزن می‌نشینند در حالی که گریس ها و مواد جامد که سبک تر هستند به سمت بالا شناور میشوند. لجن در مخزن باقی می‌ماند در حالی که پساب برای تصفیه و تخلیه به میدان زهکشی تخلیه می‌شود.
سیستم متعارف سپتیک و میدان زهکشی
یک سیستم تصفیه فاضلاب غیرمتمرکز متشکل از یک مخزن سپتیک و یک ترانشه یا سیستم نفوذ پساب زیرسطحی (فیلد تخلیه) است. یک سیستم سپتیک معمولی معمولاً در یک خانه تک خانواده یا یک کسب و کار کوچک نصب می‌شود و قیمت سپتیک تانک در این مورد به صرفه‌تر است.
زهکشی شن/سنگ طرحی است که از مدت‌ها قبل وجود داشته است. این موضوع به ساخت میدان زهکشی اشاره دارد. با این طراحی، پساب از سپتیک تانک به یک ترانشه کم عمق زیرزمینی از سنگ یا شن از طریق لوله منتقل می شود. سپس یک ژئوفبریک یا مواد مشابه در بالای ترانشه قرار می‌گیرد تا ماسه، خاک و سایر آلاینده ها وارد لایه سنگ تمیز نشوند.
پساب از طریق سنگ فیلتر می‌شود و پس از رسیدن به خاک زیر لایه شن/سنگ توسط میکروب ها تصفیه می‌شود. سیستم های اجرای شن و سنگ از نظر اندازه کلی نسبتاً بزرگ هستند و ممکن است برای همه مکان‌ها یا شرایط مسکونی مناسب نباشند.
سیستم بدون شن و ماسه (سپتیک تانک اتاقک)
این مدل اجرای سپتیک تانک همان سیستم چند چاه کنار هم است که سالها قبل در ایران نیز استفاده می شد. این چاه ها علیرغم اینکه روی آنها پوشیده شده است از زیر بوسیله کانالهایی به هم مرتبط شده اند و پساب فاضلاب بعد از ریختن داخل یک چاه و سرریز شدن آن به داخل کانالهای افقی جریان پیدا میکنند و با خاک تماس پیدا نموده و تصفیه می شوند. این پساب به چاه مجاور منتقل می شود و این عملیات باعث تصفیه کامل فاضلاب می شود.
میدان زهکشی بدون شن بیش از 30 سال است که در بسیاری از ایالت ها به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند و به یک فناوری معمولی تبدیل شده اند که جایگزین سیستم های شن شده است. آنها اشکال مختلفی دارند، از جمله محفظه های ته باز، لوله های پیچیده شده با پارچه و مواد مصنوعی مانند پلی استایرن منبسط شده. سیستم های بدون شن را می توان با مواد بازیافتی تولید کرد و باعث صرفه جویی قابل توجهی در تولید کربن دی اکسید می شود.
نمونه ای از سیستم بدون شن، سیستم اتاقک است. سیستم اتاقک به عنوان طرحی جایگزین برای سیستم شن/سنگ عمل می کند. مزیت اصلی سیستم اتاقک افزایش سهولت در موضوع تحویل و نصب است. آنها همچنین برای مناطقی با سطح آب زیرزمینی بالا، که در آن حجم ورود فالاب به سیستم سپتیک متغیر است (به عنوان مثال، در یک خانه ویلایی یا مسافرخانه فصلی) و یا در مناطقی که شن کمیاب است، بسیار مناسب هستند زیرا محفظه های پلاستیکی به راحتی در دسترس هستند.
این نوع سیستم از یک سری اتاقک متصل تشکیل شده است. اطراف و بالای اتاقک ها پر از خاک است. لوله ها فاضلاب را از سپتیک تانک به اتاقک ها منتقل می کنند. در محفظه ها، فاضلاب با خاک تماس پیدا می کند. میکروب ها پساب را تصفیه می کنند.
سیستم سپتیک توزیع قطره ای
سیستم توزیع قطره ای روشی برای پراکندگی پساب است که می تواند در بسیاری از پروژه‌ها استفاده شود. مزیت اصلی سیستم توزیع قطره ای این است که به خاک بسیار زیاد نیازی نیست زیرا قطره‌ها در 6 تا 12 اینچ بالای خاک قرار می گیرند. همچنین نقطه ضعف دیگر سیستم توزیع قطره ای این است که به یک مخزن سایز بزرگ بعد از سپتیک تانک نیاز دارد تا بتواند بصورت زمان بندی شده پساب فاضلاب را در خود جای دهد. اجزای اضافی مانند نیروی الکتریکی برای این سیستم ضروری است که نیاز به هزینه اضافی و افزایش تعمیر و نگهداری دارد و همین سبب تغییر قیمت سپتیک تانک می‌شود.
سپتیک تانک هوازی
سیستم زهکشی انتهای سپتیک تانک، بسیاری از فرآیندهای مشابه یک پکیج تصفیه فاضلاب شهری را استفاده می کنند، اما در مقیاس کوچکتر. یک سیستم هوازی اکسیژن را به مخزن تصفیه تزریق می کند. اکسیژن اضافی فعالیت طبیعی باکتری را در سیستم افزایش می دهد و سپس تصفیه کامل را برای مواد مغذی موجود در پساب فراهم می کند. برخی از سیستم های هوازی ممکن است یک مخزن پیش تصفیه و یک مخزن تصفیه نهایی (شامل ضدعفونی) برای کاهش بیشتر سطوح پاتوژن نیز داشته باشند.
مزایای این سیستم این است که می توان از آن در خانه هایی با زمین های کوچکتر، شرایط خاک نامناسب، در مناطقی که سطح ایستابی بیش از حد بالا است و یا برای خانه های نزدیک به آب های سطحی حساس به آلودگی توسط مواد مغذی موجود در پساب فاضلاب استفاده کرد. برای این نوع سیستم باید قیمت سپتیک تانک بیشتر و همچنین باید انتظار تعمیر و نگهداری منظم در طول عمر را نیز داشت.
سیستم های تصفیه با تپه مصنوعی
سیستم های تپه در مناطقی با عمق خاک کم، آب های زیرزمینی زیاد یا سنگ بستر کم عمق گزینه ای بسیار مناسب هستند. تپه شنی ساخته شده حاوی یک ترانشه زهکشی است. پساب از مخزن سپتیک به کمک پمپ به سمت محفظه ای که در آن اندازه های از قبل تعیین شده وجود دارد پمپ می شود. تصفیه پساب زمانی اتفاق می افتد که به ترانشه تخلیه می شود و از طریق شن و ماسه فیلتر می شود و سپس در خاک تپه پراکنده می شود. البته این نوع سپتیک در موضوع قیمت سپتیک تانک محاسبه نمی‌شود زیرا که این کار بخشی از عملیات عمرانی به حساب می‌آید.
در حالی که سیستم های تپه مصنوعی می توانند راه حل خوبی برای تصفیه فاضلاب در شرایط خاص خاک باشند، اما به مقدار قابل توجهی فضا و نگهداری دوره ای نیاز دارند.
سیستم سپتیک مبتنی بر فیلتر شنی چرخشی
در سیستم های سپتیک تانک گاهی برای تصفیه بیشتر از سیستم فیلتر شنی نیز استفاده می‌شود که این دستگاه به قیمت گندانبار می‌افزاید. سیستم های فیلتر شنی را می توان در بالا یا زیر زمین ساخت. پساب از انباره تعفن به محفظه فیلتر شنی پمپاژ می‌شود. فیلتر شنی اغلب با روکش PVC یا یک جعبه بتنی پر از مواد شنی است. پساب تحت فشار اندکی از طریق لوله های بالای فیلتر پمپ می شود. پساب از لوله ها خارج می شود و همانطور که از طریق ماسه فیلتر می شود، تصفیه می شود. سپس فاضلاب تصفیه شده به میدان زهکشی شده تخلیه می شود.
فیلترهای شنی سطح بالایی از تصفیه مواد مغذی را ارائه میکنند و برای مکان‌هایی با سطح آب بالا یا نزدیک به توده‌های آبی به خوبی عمل میکنند، اما گران‌تر از سیستم‌های سپتیک معمولی هستند و قیمت سپتیک تانک نهایی را برای پروژه متفاوت میکند.
سیستم سپتیک تانک مبتنی بر تبخیر و تعرق
سپتیک تانک با سیستم های تبخیر و تعرق دارای زهکش های منحصر به فرد هستند. پایه زهکشی سیستم تبخیر و تعرق با مواد ضد آب پوشیده شده است. پس از ورود پساب به میدان زهکشی، در هوا تبخیر می شود. برخلاف دیگر طرح‌های سیستم سپتیک، پساب هرگز با خاک فیلتر نمی‌شود و هرگز به آب‌های زیرزمینی نمیرسد.
سیستم های سپتیک تانک مبتنی بر تبخیر و تعرق فقط در شرایط محیطی خاصی کاربرد دارند. آب و هوا باید خشک و دارای گرما و نور خورشید کافی باشد. این سیستم ها در خاک کم عمق به خوبی عمل می کنند. با این حال، اگر باران یا برف بیش از حد ببارد، در معرض خطر عدم فعالیت قرار دارند.
سیستم تالاب ساخته شده
سپتیک تانک با روش تالاب ساخته شده از فرآیندهای تصفیه ای که در تالاب های طبیعی رخ می دهد تقلید می کند. فاضلاب از سپتیک تانک جاری شده و وارد تالاب می شود. سپس فاضلاب از محیط عبور می کند و توسط میکروب ها، گیاهان و سایر محیط هایی که پاتوژن ها و مواد مغذی را حذف می کنند، تصفیه می شود. تالاب معمولاً از یک لاینر نفوذ ناپذیر و پر شن و ماسه همراه با گیاهان مناسب تالاب تشکیل شده است که باید بتوانند در یک محیطِ همیشه اشباع زنده بمانند.
یک سیستم تالاب می تواند از طریق جریان گرانشی یا توزیع فشار کار کند. از آنجایی که فاضلاب از طریق تالاب تصفیه می مناسب شود، ممکن است از تالاب خارج شده و برای تصفیه بیشتر فاضلاب به داخل خاک اطراف سرازیر شود.
سیستم جامع سپتیک تانک
سیستم جامع سپتیک تانک اغلب در محیط های سازمانی و ساختمان‌های مسکونی یافت می‌شود. زیرا این نوع مخزن سپتیک برای تعداد کل نفرات ساختمان محاسبه و طراحی می‌شود و باید پاسخگوی نیاز همه واحد باشد. در نگاه اول از بابت قیمت سپتیک تانک شاید این گزینه کمی پرهزینه‌تر به نظر بیاید اما در صورتی که بخواهیم برای هر واحد یک سپتیک تانک محاسبه و طراحی کنیم، قطعا قیمت سپتیک و هزینه‌های لوله کشی در آنها چند برابر قیمت مدل جامع خواهد بود.
در نتیجه برای واحدهای مسکونی یک مجتمع از یک سپتیک تانک جامع استفاده میکنند. پساب خروجی از سپتیک در این مرحله به سمت پکیج تصفیه فاضلاب هدایت می گردد. در حقیقت در این حالت سپتیک تانک بعنوان مخزن متعادل ساز مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع سپتیک تانک (بلحاظ جنس بدنه)
سپتیک‌ها به لحاظ جنس بدنه به مدلهای آجری (اجرا درجا)، بتنی (درجا و پیش ساخته)، پلی اتیلن (سه لایه و دوجداره یا کاروگیت)، فایبرگلاس (کامپوزیت و جی آر پی) و البته مدل منسوخ فلزی تقسیم بندی می شوند.
تمامی این مدل‌ها هر کدام مزایا و معایبی دارند ولی مدل پلی اتیلنی و بعضا فایبرگلاس بدلیل کاربردهای فراوان گوی رقابت را از مابقی بدلیل میزان تصفیه بالاتر و راحتی در نصب ربوده اند. سپتیک بتنی آماده نیز بدلیل ارزان بوده اند همچنان در دایره رقابت باقی مانده است ولی میزان تقاضای آن بسیار کمتر از سپتیک تانک‌های پلی اتیلنی و کامپوزیتی است.
در ادامه به معرفی کامل هر سه مدل سپتیک تانک بتنی، فایبرگلاس و پلی اتیلنی و مزایا و معایب هر یک خواهیم پرداخت.
سپتیک تانک بتنی پیش ساخته
سپتیک های بتنی دارای کمترین کارایی بوده و بصورت عمودی طراحی و تولید میشوند. چنانچه با یک چربی گیر بتنی مورد استفاده قرار گیرند اسم آنها به ایمهاف تانک تغییر میکند و حداکثر کارایی آنها در بحث تصفیه به 30% نمیرسد. مهمترین ویژگی آنها ارزان بودن است و قیمتی در حدود یک سوم نمونه‌های پلی اتیلنی و یک پنجم نمونه‌های فایبرگلاس دارند. مشخصات فنی سپتیک تانک‌های بتنی عبارتند از:
- سپتیک تانک بتنی دارای میلگردهای نمره 10 در تار و میلگرد نمره 8 در پود می‌باشند.
- سیمان مورد استفاده در تولید این دستگاه از نوع تیپ 5 بوده (ضد سولفات) می‌باشد.
- لایه بیرونی بدنه سپتیک تانک بتنی ایزوگام و لایه داخلی چسب بتن می‌باشد که این موضوع باعث عایق بندی کامل دستگاهها می گردد.
- عیار بتن مورد استفاده در تولید دستگاهها 300 می باشد.
- فاصله بین میلگردهای تار درون بدنه 20 سانتیمتر می باشد.
- سپتیک تانک بتنی بی هوازی دارای “چهارپر” بمنظور تقسیم فضای داخل به چهار قسمت ته نشینی – آشغالگیری – گندزدایی و پساب خروجی می باشد.
- از طبق (Floor) بمنظور خورد کردن مواد جامد استفاده می شود.
- تجمع و هضم لجن و تخمیر فاضلاب درون مخزنی “دیگ” انجام می گیرد.
- قابلیت تحمل بار ترافیکی، دریچه بازدید بتنی و تعبیه ونت هوا از دیگر مشخصات فنی سپتیک‌های بتنی می باشد.
سپتیک تانک پلی اتیلنی
سپتیک تانک پلی اتیلنی در دو دسته سه لایه (تولید شرکت‌های پلاستیک طبرستان و ایران پاش) و دوجداره کاروگیت تولید می شوند. این دو مدل با هم تفاوتهایی دارند اما مزایای بی‌شمار سپتیک تانک‌های پلی اتیلن امروز استفاده از آنها را به حدی رسانده است که اگر بگوئیم بیش از 90% تقاضای سپتیک تانک ها به نمونه پلی اتیلن برمیگردد مطلب گزافی نگفته ایم.
بدلیل دشواری‌های بسیار زیاد سپتیک تانک سه لایه در هنگام نصب و عدم مقاومت در برابر فاضلاب اسیدی و شکستن آنها بعد از 3 سال استفاده ما از تشریح آنها صرف نظر خواهیم نمود.
مزایای سپتیک تانک‌های پلی اتیلن
- تولید بسیار سریع بنحوی که یک سپتیک تانک 100 مترمکعبی پلی اتیلن تنها در مدت 3 روز قابل تولید و حمل به محل پروژه است.
- 50 سال گارانتی فرسایش و خوردگی
- نصب بسیار آسان (صرفا کافی است محل نصب را خاکبرداری کرده و سپتیک تانک پلی اتیلن را درون آن دفن کنید و روی آن خاک بریزید.)
- تحمل بار ترافیک بدون نیاز به سازه نگهبان
- مقاومت بالا در مقابل پسابهای اسیدی و قلیایی قوی خروجی از کارخانجات صنعتی
- قابلیت تولید در ابعاد، اندازه و ظرفیتهای مختلف از یک تا 100 مترمکعب و از قطر 80 سانتیمتر تا 3 متر
- نگهداری کامل دمای حاصل از فعالیت باکتریها و اجازه دادن به آنها برای رشد سریعتر
سپتیک تانک فایبرگلاس
به سپتیک تانکی که از جنس فایبرگلاس ساخته شده باشد سپتیک فایبرگلاس می گویند. این سپتیک ها دقیقا زمانی زیاد استفاده دارند که محل نصب آنها محدودیت ورودی داشته باشد و نیاز باشد پنلها بصورت مجزا در کارخانه ساخته شده و در محل پروژه مونتاژ گردند. مزایای سپتیک تانک فایبرگلاس دقیقا مشابه مدلهای پلی اتیلنی است به استثناء اینکه برای دفن کردن آنها زیر خاک می بایست حتما از سازه نگهبان استفاده شود.
قیمت سپتیک تانک
کمترین قیمت سپتیک تانک مربوط به مدل بتنی بوده و بیشترین آن مربوط به سپتیک فایبرگلاس می باشد. بعد از جنس بدنه، ظرفیت بیشترین تاثیر در قیمت سپتیک تانک را دارد. در ادامه مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر قیمت سپتیک تانک آورده است. با ما همراه باشید…
- جنس بدنه
- ظرفیت
- میزان خاکی که قرار است روی سپتیک تانک بیاید.
- نوع فاضلابی که قرار است درون سپتیک تصفیه شود.
- در حالت مشابه کیفیت متریال مورد استفاده در ساخت بدنه دستگاه
- وجود یا عدم وجود فشار آب زیر زمینی
- عمودی یا افقی بودن سپتیک تانک نیز بر قیمت آن تاثیر دارد.
- تعداد بافلهای میانی مورد سفارش خریدار
- دفنی یا غیردفنی بودن تاثیر زیادی بر قیمت سپتیک تانک دارد.
زاهدی –
سلام
لیست قیمت سپتیک‌های بتنی را برای من ایمیل کنید.
من مغازه تاسیسات دارم در اهواز.
زاهدی
مهاب –
سپتیک بتنی از ۲ مترمکعب آغاز میشه تا ۱۵ مترمکعب. بعد از اون اونقدر سنگین میشه که دیگه نمیشه بصورت آماده تولید کرد.
قیمت سپتیک بتنی ۲ مترمکعب: ۱۳ میلیون تومان.
۳ مترمکعب: ۱۵ میلیون تومان
۴ مترمکعب: ۱۷ میلیون تومان
۵ مترمکعب: ۱۸.۷ میلیون تومان.
۶ مترمکعب: ۲۰ میلیون تومان
۱۰ مترمکعب: ۲۴ میلیون تومان